STEP MOTORLAR

	STEP MOTORLAR Step (adım) motor: Bobin uçlarına pals uygulandığında hareket eden adım motorlarına step motor denir.

Step motorlar, ortada mıknatıs veya metalden oluşan rotor ile rotoru çevreleyen ve üzerinde elektromanyetik alan etkisi yaratarak gerilim indüklemesi meydana getiren bobinlerden oluşur. Bobin uçlarına belli bir sıraya göre gerilim uygulanarak motorun adım hareketi sağlanır.

Bu tip motorlar genellikle özel dijital devreler ile mikroişlemci kontrollü devrelerde kullanılır. Step motor devresi bir sayıcı ile kontrol edilebilir. Devre girişine uygulanan pals sayısı kadar adım hareketi oluşur. Darbe pals, step motorun uçlarına belirli bir sırayla uygulanır. Aynı sargı ucuna birden fazla pals uygulanması durumunda rotor sabitlenir ve motor durur.

Step motorlar, sabit mıknatıslı (PM- Permanent Magnet), değişken relüktanslı (VR – Variable Reluctance) , hybrit ve lineer olmak üzere temel dört sınıfa ayrılır. Bunların dışında da değişik yapı ve özelliğe sahip step motorlar bulunur.

Step motorlar rotorlarının yapıldığı malzemeye göre sınıflandırılmaktadırlar.

Sabit mıknatıslı (PM) step motorlar :

Basit bir sabit mıknatıs step motoru, en az dört kutuplu stator içinde dönen, iki kutuplu sabit mıknatıs yapıya sahip rotordan oluşur. Bu tip motorlar, düşük dönme gücüne sahip olduklarından yüksek hız istenen uygulamalarda kullanılmazlar.

Değişken relüktanslı (VR) step motorlar:

Değişken relüktanslı step motorlar, sabit mıknatıslı step motorlardaki sabit mıknatıslı rotor yapısının yerine artık mıknatıslık özelliği göstermeyen dişli yapıya sahip yumuşak demirden yapılmış rotordan oluşur. Bu tip motorlar 5º -15º arasında orta adım derecesine sahip, düşük momentli ve yüksek ivmeli motorlardır. Değişken relüktanslı motorlar daha çok hafif yüklerde kullanılırlar.

Hybrit step motorlar:

İçinde sabit mıknatıs rotor bulunan değişken relüktanslı step motorlardır. Açık çevrim kontrol (Open Loop Control) uygulamalarında servo motorların aksine geri beslemeye ihtiyaç duymadan çalıştırılabilirler. Bu gibi özelliklerinden dolayı servo motorlara alternatif olarak tercih edilirler. Bu motorlar yüksek momentte, 0,5º-15 º arası küçük adım açılarına ve yüksek hassasiyete sahiptirler.

Lineer step motorlar:

Lineer step motorlarda motor mil hareketi dairesel olmayıp düz bir hat boyunca ilerler.

Unipolar ve bipolar step motorlar:

Endüstri uygulamalarında genellikle unipolar (çok kutuplu) ve bipolar (tek kutuplu) olmak üzere iki çeşit step motor kullanılır. Çok hassas çalışmalarda ise daha fazla kutup sayısına sahip step motorlar kullanılır.

Unipolar step motorlarda 536 veya daha fazla bobin ucu dışarıya çıkarılır. Genellikle 5 veya 6 uçlu unipolar step motorlar kullanılır. 5 uçlu unipolar step motorların 6 uçlu step motorlardan farkı, 5 uçlu step motorda ortak uç tek iken, 6 uçlu step motorlarda ayrı ayrıdır. Bununla birlikte her iki motorun da çalışma prensibi aynıdır. Tüm ünipolar step motorlar ortak uca göre diğer bobin uçlarına uygun sıralamada palsler uygulanarak çalıştırılırlar.

Bipolar step motorlarda ise orta uç bulunmaz. Bu tip motorlarda ortak ıç bulunmadığından her bobin ucuna “1” veya “0” mantığından oluşan “on-off” palsi uygun sırada direkt olarak verilir.